Инвестициялар

2009 жылдан бастап Шымкент су арнасы Еуропалық Даму және қайта құру банкімен сәтті ынтымақтастықта жұмыс жасап келеді. 9 жыл ішінде осы халықаралық қаржы ұйымымен жалпы сомасы 67 млн. АҚШ долларын құрайтын бес халықаралық келісім-шартқа қол қойылды (сыйақы мөлшерлемесі жылдық 5,5%, несие мерзімі - 13 жыл). Бұл қаражат толығымен игерілді!

«Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша ҚР Үкіметі, ЕҚҚДБ және «Су ресурстары-Маркетинг» ЖШС-і арасындағы үш жақты келісім-шарт негізінде 15 млн.Еуро (5,4 млрд.теңге) заемдік қаражат бөлінді. ҚР Үкіметінен мемлекеттік қолдау аясында 2,3 млрд.теңге (30%) субсидия бөлінді. Несиелік келісім-шарттың барлық талаптары кәсіпорын және банк тарапынан уақытылы және сапалы орындалуда. 2012-2018жж. қайтарымның жалпы сомасының 6,9 млрд.теңгесі келісім-шарт кестесіне сәйкес қайтарылды. Қайтару бойынша ешқандай бұзушылық болған жоқ.

Қазіргі уақытта Шымкент су құбыры желілерінің жалпы ұзындығы 5 035 километрді құрайды. Қаланы дамыту бағдарламасы шеңберінде 2011-2018 жылдары бюджет есебінен 3 153 км салынды. Шымкент су арнасы салған инвестиция нәтижесінде: 947 километр су құбыры желілер (653 км өз есебінен); 67 километр кәріз желілері (33 км өз есебінен) қайта жөндеуден өтті. Кәріздік тазарту ғимараттарын жаңғырту жүргізілді. Биогаз өндіретін және электр энергиясын алатын тұнбаны қайта өңдеу кешенінің құрылысы аяқталды (жылына 3,7 мың тонна көлемінде атмосфераға көмірқышқыл газының шығарылуының алдын алды). Тазарту ғимараттары кешенінің қуаты тәулігіне 50 000 текше метрге (тәулігіне 150 000 текше метрге дейін) ұлғайтылды). 110 бірлік арнайы техника мен жабдықтар сатып алынды (80 бірлік өз есебінен). 4 582 дана (3 182 дана өз есебінен) жалпы жеке, бас, орамдық су өлшегіш тораптары, шығын өлшегіштер қайта құру және жаңғырту жүргізілді. 131 дана сорғы-энергетикалық жабдықтар ауыстырылды (129 өз есебінен).

Басымдылық инвестициялау бағдарламасы бойынша 2019 жылы ұңғымаларды қалпына келтіруді және жаңадан салынып жатқан «Шым-Сити» шағын ауданының 70 мың тұрғынын сумен қамтамасыз ету үшін жалпы көлемі 20000 метр текше метр екі резервуарды қосымша салуды қарастырады. Сонымен қатар, 2019 жылы 38 км су құбыры және 10,8 км кәріз желілері қайта құру жоспарлануда.

Салынған инвестиция нәтижесінде мегаполис тұрғындарына үздіксіз су беруге қол жеткізілді. Нормативтік-техникалық шығындар 38,1% - дан 16,08%-ға дейін төмендеді; электр энергиясының үлестік нормасы 0,87-тен 0,07 квт/м3 дейін төмендеді; су құбыры және кәріз желілерінің тозу деңгейі төмендеді; магистральдардағы апаттылық 1 км-ге 0,66 жағдайдан 0,31 жағдай / км-ге дейін төмендеді; 6 жағдай/км-ден 2,75 жағдай/км-ге дейін кәріз желілерінің қоқыстануы төмендеді.

Суды ұтымды пайдалану нәтижесінде тәулігіне 456 л-дан 120 литрге дейін тәуліктік тұтыну төмендеді. Осылайша, шымкенттіктер жалпы 40 миллиард теңгені үнемдеді. Инвестиция тартылғанға дейін кәсіпорынның пайдалану шығыстары жалпы шығындардың 66% -ын құрады. Салымдардан кейін (халық 450 мың адамға ұлғайған кезде) олар 41% - ға дейін төмендеді.

Кәсіпорын электрді ұтымды пайдалануға бағытталған тиімді технологиялық шешімдерді енгізу есебінен энергия тұтынудың үлестік нормасын төмендете алды; энергия үнемдейтін жабдықтарды орнату (АСУТП, жиілік түрлендіргіштер, бірқалыпты іске қосу құрылғылары); сорғы-энергетикалық жабдықтардың техникалық сараптамасын жүргізу; дүниежүзілік танымал компаниялардан үнемді үлгілерге 83 энергияны қажет ететін сорғыларды ауыстыру; судың артық қысымын болдырмау үшін сумен жабдықтау жүйелерінде 65 бақылау нүктелері бар бақылау жүйесі енгізілді.. 140 су қысымын реттегіштері орнатылды.

Жеке құрылыс секторында 103,7 мың жеке үйлердің қайта құрылған жеткізуші құбырлары бар. Осының арқасында су шығыны 58% - дан 5% - ға дейін төмендеді. Бұл қайта құруға 3036,3 миллион теңге жұмсалды. Жылына 441,9 миллион теңге үнемдеу, өтелу мерзімі-7 жыл.

Көп қабатты үйлердің (ҚҚҮ) секторындағы 1 806 үйдің 37,1% қайта құру жүргізілді. Су шығыны 30% - дан 1%-ға дейін төмендеді. Қайта құруға 802 миллион теңге жұмсалды, үнемдеу жылына 77 миллион теңгені құрайды, өтелу мерзімі-10 жыл.

Жеке үйлер үшін қайта құру пластикалық құбырларды пайдалану мерзімін 2,5 есе арттыру (металдармен салыстырғанда) және су шығынын азайту сияқты пайданы көтереді.

Көп қабатты үйлер үшін бұл көрсеткіштерді алу ыңғайлылығы, ұрлықты жою, төлем деңгейіне жету 96-98%, қосымша шығынсыз өшіру оңайға түседі.

Тарату су өлшегіш торабын орнатумен жеткізуші құбырды қайта құру «Су ресурстары Маркетинг» ЖШС-нің инвестициялық бағдарламасы есебінен жүргізіледі. Жалпы тарату торабынан пәтерге дейінгі құбырларды қайта жаңарту 1 жыл мерзімге мердігерлермен несие негізінде тұтынушының есебінен жүргізіледі. СНжЕ талаптарына сәйкес суды жеке есептеу құралдарын орната отырып, құбырларды үй иелігіне дейін жүргізуге міндетті.